Асамçă Натали - юмах

Натали пахчари йывăçсемпе калаçма юратнă, вĕсемпе канашланă, чуна тунсăх пусса илсен пахчана васканă, тăванĕсене пустуй кулянтарас килмен унăн. Йывăçсем ăна ăнланнă, хĕр ачана лăплантарма тăрăшнă. Вăл вара каллех савăнăçлăн кулма пуçланă. Малтанах Натали хăй йывăçсемпе калаçнинче нимĕн тĕлĕнмелли те курман, анчах та çитĕннĕçемĕн çакă ăна шухăша янă: никам та йывăçсен чĕлхине ăнланмасть, хĕр ачашăн вара йывăçсем - чи çывăх туссем.
Натали вăрман урлă вырнаçнă ялта пурăнакан кукамăшĕ патне хăнана çӳреме юратнă. Килте ĕçсем нумаййипе вăл ку эрнере кукамăш патне каяймарĕ. Пĕр ирхине çула пуçтарăнчĕ, ирхи апат çисе амăшне тав турĕ те кукамăш патне кайма тухрĕ.
Ялтан васкамасăр утса тухса вăрманалла кĕчĕ. Çынсем вăрман урлă самаях такăр сукмак тунă, çав сукмак тăрăх çӳреме юратать хĕр ача. Çул хĕрринчи ӳсен-тăрансемпе киленсе. Утăм хыççăн утăм тăвать, пĕр-пĕр хитре чечеке курсан ăна тĕрлĕ енчен сăнаса пăхать, татмасăрах ырă шăршипе киленет, чечеке хитре сăмахсемпе мухтать: «Сире курма яланах хавас», - тет. Чечекĕ хĕпĕртенипе татах та ытларах чиперленсе каять. Çак вăрманта вăл хăйне килти пекех туять. Пĕтĕм ӳсен-тăран ăна ăнланать, унпа калаçать.
Пĕр-ик сехетрен Натали кукамăшĕ патне çитрĕ. Лешĕ кил хушшинчи çăлтан шыв ăсма пуçтарăннă.
- Салам, кукамай!
- Салам, Натали! Мĕншĕн нумай вăхăт килеймерĕн, саншăн тунсăхласа çитрĕм. Эпĕ сана питĕ юрататăп, кил-ха юнашар, - тесе кукамăшĕ мăнукне ыталаса илчĕ.
- Эпĕ те тунсăхларăм, эпĕ те сана юрататăп, - терĕ Натали. Кукамăшне шыв ăсма пулăшрĕ, шыв витрине йăтса пĕрле пӳрте кĕчĕç.
- Чун сиснĕ пекех тутлă кукăльпе яшка пĕçернĕччĕ, сĕтел хушшине лар-ха. Хăналанăпăр, - тесе кукамăшĕ хĕр ачана сĕтел хушшине чĕнчĕ. Натали те пушă алăпа мар, вăл кукамăшне валли тĕрĕллĕ саппун илсе килнĕ. Кукамăшĕ парнене курсан савăнсах кайрĕ, ахаль те чиперскер татах та чиперленсех кайрĕ.
- Натали, лар-ха ман çума. Манăн сана каласа памалли пур. Халĕ эсĕ çитĕнсе çитнĕ, - тет кукамăшĕ.
- Манăн та санпа канашламалли пур.
- Итлетĕп.
- Кукамай, эпĕ пур ӳсен-тăран калаçăвне те ăнланатăп. Мĕншĕн-ши?
- Шăпах çавăн пирки сăмах хускатасшăнччĕ те эпĕ санпа, мăнукăм. Ăру сиктерсе пирĕн йăхра асамçă çуралать. Манăн кукамай асамçă пулнă, эпĕ - асамçă, эсĕ те асамçă.
- Асамçă? Çавăнпа эпĕ вĕсемпе калаçма пултаратăп-им? - тĕлĕннине пытармарĕ вăл.
- Çапла. Эсĕ камăн чĕлхине ăнланатăн, кампа калаçатăн, çавăн асамçи пулатăн.
- Эпĕ вара йывăçсем калаçнине илтсен ухмаха тухатăп пулĕ тесе те шутлама пуçланăччĕ, халĕ веçех ăнлантăм, - савăнсах кайрĕ Натали.
- Кашни ӳсен-тăранăн чунĕ, хăйĕн хуйхи пур. Эсĕ вĕсене кашнинех ăнланатăн, кашнине пулăшма пултаратăн. Эпĕ те çаплах. Эпир вĕсене яланах кирлĕ. Манса кайиччен калам-ха, паян эпир санпа хамăр вырăна каятпăр. Пирĕн вăрттăн вырăн пур, çавăнта çĕнĕ çынсене асамçăсен ретне илеççĕ, вĕсен ячĕпе уяв каçĕ ирттереççĕ.
- Ăçта вара вăл вăрттăн вырăн? - тĕлĕнсе ыйтрĕ Натали.
- Кайран куратăн.
Наталипе кукамăшĕ малтанах Натали утса килнĕ сукмакпах утрĕç, унтан çул сылтăмалла вăрман варринелле пăрăнчĕ. Утсан-утсан вĕсем вăрман варрине, мăнаçлă йăмра кашласа ларакан уçланкăна çитсе кĕчĕç. Çак йăмра варринче асамçăсен патши пурăнать-мĕн, кунтах унăн пулăшаканĕсем - вутăшсем вĕçсе çӳреççĕ.
- Мĕнле кĕрĕпĕр эпир унта?
- Пĕчĕкленетпĕр те кĕретпĕр, - çапла каласа кукамăшĕ Натали çине асамлă тусан сапрĕ, иккĕшĕ те тӳрех пĕчĕкленсе йăмра ăшне кĕчĕç.
Çав асамлă каçхи уявра Наталие çунатсем парнелерĕç, вĕсене упрама хушрĕç: «Çунатсем те чĕрĕ, вĕсене кӳрентерме юрамасть. Кӳрентерсен вĕсем тарса пытанаççĕ».
Çак каçран пуçласа Наталин пурнăçĕ çав тери улшăнчĕ. Унăн туссен йышĕ татах та хутшăнчĕ. Килте амăшне кукамăшĕ пирки, уяв каçĕ пирки каласа парсан амăшĕ пачах та тĕлĕнмерĕ, вăл хăйсен ăрăвĕнче асамçăсем пурри пирки тахçанах пĕлнĕ иккен: «Эсĕ те асамçă пулса тăнăшăн эпĕ çав тери хавас!» - терĕ.
Паянхи кун та Натали асамлă çунатсене упрать, вĕсем пулăшнипе кирлĕ çĕре вĕçсе çитсе тусĕсене яланах пулăшать.